De stichting Maastricht 1867 stelt zich ten doel het Maastricht ten tijde van de overgang van vestingstad naar industriestad te laten herleven. We doen dat op een bijzondere wijze: door middel van een stadsmaquette!
De maquette wordt het eindresultaat van een nauwkeurig historisch onderzoek naar het uiterlijk van de stad in 1867. Bij het onderzoekswerk komt een schat aan gegevens vrij die we uitwisselen met de gemeente Maastricht, studenten, onderzoekers, projectontwikkelaars, tentoonstellingsmakers en andere belangstellenden. De onderzoeksgegevens worden verzameld in ons maquette-archief.
Een ander deel van dat archief bestaat uit een moderne digitale kaart die als voorbereiding op de bouw van de eigenlijke maquette wordt vervaardigd.
Natuurlijk komen de meeste gegevens samen in de maquette zelf. Die wordt daarom zo gedetailleerd mogelijk uitgewerkt, waarbij elk raam, elk raamluikje en elk schoorsteentje gemaakt wordt naar historische bronnen als foto's, prenten, bouwvergunningen en bestaande gebouwen.
Om de wetenschappelijke waarde van het project te waarborgen worden gevels waar te weinig van bekend is om ze te kunnen reconstrueren niet uitgewerkt zodat er geen fantasieproducten op de maquette terecht komen. Als het onderzoek later toch gegevens over deze 'witte vlekken' oplevert kunnen ze alsnog ingevuld worden.
De maquette wordt niet alleen de meest gedetailleerde stadsmaquette van Maastricht, het wordt ook de meest bruikbare. Door een doordachte indeling kan elk deel als aparte maquette benut worden voor tentoonstellingen, presentaties en onderzoek. Ook als Maastricht1867 voltooid is blijft dit mogelijk. Nu al vinden de voltooide deelmaquettes en zelfs aparte gebouwtjes vaak hun weg naar tentoonstellingen en presentaties waar ze een welkome blikvanger blijken te zijn.